16 Aralık 2019 Pazartesi

DİNAR EFSANELERİ - 3. AFYON KARAHİSAR ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ 1994

AKGÜN (YEREGİREN) KÖYÜ

     Dinar'ın Dombay ve Karakuyu ovalarındaki köylerin aşağı yukarı üç yüz yıllık geçmişleri vardır. Göçebe Türkmenleri, bu ovaları sulak bularak ikişer üçer ailelik topluluklar halinde yerleşmeleriyle bu köyler meydana gelmiştir.
     Bugün Yeregiren köyünün adıyla ilgili olarak iki efsane vardır. Bunlardan birincisini Yeregirenliler ikincisini yakın köylüler anlatırlar

     Birinci efsane
     Köyün kurucusu olan göçebe Türkmenlerin develeri köyün olduğu yere gelince sulak ve otlak olan tarlalarda dağılırlar. Oradan ayrılma zamanı gelince uzun süre uğraşmalarına rağmen develeri toparlayamazlar. Durumu obanın beyine bildirirler. Beyin " Bunda bir hikmet var. Hayvanlarımız buraları sevdi. Biz de buraları mekân tutalım." demesiyle köyümüzde ilk yerleşim gerçekleşir.
     Yerleşmeye karar verilip çadırlar kurulur, fakat kış gelmiştir. Yağıştan korunmak için hendeklerin kuytu yerlerini kazıp üstünü örterler. Yoldan geçen diğer göçebeler bunları görünce " Adamlar yere girmişler " diye söylenerek giderler. Bu sözden dolayı burada kurulan köye Yeregiren adı verilir.
     üç yüz yıllık geçmişi olan köyün adı tarihinde Akgün olarak değiştirilmesine rağmen, halen yörede ve köyümüzde Yeregiren adı kullanılmaktadır. (11)

     İkinci efsane
     Köye ilk yerleşenler, Beyköyü denilen köyde oturan beyden izin almadan oturmuşlardır. Durumdan haberdar ola bey, göçebelerin o bölgeyi terk etmelerini ister. Adamlarını göndererek onları kovdurur.
     Göçebeler gitmemek için çareler ararken kış da gelip çatar. Çadırlarda durmak zorlaşıca, eksenlerini kırarak kağnıları kuytu kuytu yerlere çekip üstlerini örterler.
     Üç beş kişi beye elçi giderek " Kağnılarımızın eksenleri kırıldı. Ne gidecek bir yerimiz, ne de kağnımız var. Ne olur bize izin verin, biz burada kalalım" diye yalvarırlar. Bey "Şu anda nerede kalıyorsunuz? deyince, köylüler kaldıkları yeri gösrererek " Daha şu yerin altında kalıyoruz" diye
cevap verirler. Bunun üzerine onlara acıyan bey, "Yere girin de orada kalın Allah'ın belaları" diyerek göçebelerin orada kalmalarına izin verir.
     Orada kurulan köyün adı da Yeregiren olarak kalır. (12)

     11. Ahmet Gümüş'ten derlenmiştir. Anlatıcı Yeregiren köyünden olup Dinar'da oturmaktadır. 75 yaşındaki Gümüş'ün okuma yazması yoktur.
     12. 1928 Akçaköy doğumlu Bdullah Üstündağ'dan derlenmiştir. Anlatıcı ilkokul mezunudur.

Afyon Belediyesi Yayınları -6

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder