1 Eylül 2010 Çarşamba

BİLGE UMAR - APAMEİA VE KELAİNAİ

TÜRKİYE'DEKİ TARİHSEL ADLAR
İnkılap Kitabevi 1993

Sf. 81- APAMEİA: Kelainai şimdi Suçıkan Havuzunun bulunduğu tepe üzerinde kurulmuştu; Apameia ise, Seleukoslar döneminde düzlükte kuruldu ve Kelainai'nin halkı da oraya göçürüldü ( Strabon 12 IV 15 ). Kenti kuran I. Antiokhos'tur ve onu, anası Apama dolayısıyla böyle adlandırmıştır. Apama İskender'in Makedonyalılarla İranlılar arasında kaynaşma sağlamak için kendi komutanlarıyla evlendirdiği İranlı prenseslerden biriydi; Seleukos Nikator ile evlendirilmişti.

Sf.415- KELANAİ: Dinar'ın atası ilkçağ kentinin bildiğimiz en eski adı; daha doğrusu o adın, Herodotos'dan başlayarak Hellen yazarlarında görülen, Hellen ağzına uydurulmuş biçimi. Bu biçiimiyle Hellen dilinin " Koyu renkli, karanlık, kara " anlamındaki Kelainos sıfatından türetilmiş görünüştedir ve Zgusta ( s. 244 ) adın Hellen dilinden olduğunu söyleyiveriyor. Oysa Herodotos'un anlattığı çağda Dinar yöresindeki bir kentin, Hellen dilinden gelme bir ad taşıması kesinlikle olanaksızdır.
Kalainai adının sonundaki -ai Hellen dilinin çoğul bitişlerinden biridir; kent adına, " Kelaina Halkı " ( nın kenti ) anlamını verir. ( karş. Athena'dan Athenai vb.) Demek asıl ad Kelaina idi. Bunun Kelaina diye bir çeşitlemesinin olduğunu biliyoruz; yörede tapkı gören Zeus'un sanı bazı belgelerde Kelaneus, yani Kelanalı diye geçmektedir.
Gerek Kelana gerek Kelainai biçimi, aynı anlamdadır: Kela kök sözcüğüne -sal, -yurdu anlamındaki takı ( Luwiler'deki wana eklenmiştir ve Kelana'da takının -ana biçimi, Kelaina'da -ina biçimi vardır ). Kök sözcük Kelana'nın anlamını güvenle saptayamıyoruz; belki K ( uwa ) -Ela, " Güzel Geçit " idi. Dinar tarih boyunca önemli bir yol üstü kasabası hatta yollar kavşağı kasabası olmuştur.


Bilge UMAR

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder